Tuyến trùng gây U SƯNG rễ lúa có tên khoa học là Meloidogyne graminicola.
Tuyến trùng là Động vật không xương sống, thuộc ngành Giun tròn. Kích thước cơ thể tuyến trùng rất nhỏ, nhỏ hơn 1mm chỉ quan sát được dưới kính hiền vi. Lần đầu tiên tuyến trùng được phát hiện và mô tả vào năm 1745.
Số lượng tuyến trùng giảm nhanh chóng sau 4 tháng nhưng một số khối lượng trứng có thể tồn tại ít nhất 14 tháng trong đất úng. M. graminicola có thể tồn tại trong đất ngập nước sâu 1 m trong ít nhất 5 tháng, nó không thể xâm nhập vào cây lúa trong điều kiện ngập úng nhưng nhanh chóng xâm nhập khi đất bị nhiễm bệnh được thoát nước.
Tất cả tuyến trùng có thể lây lan trong đất và trên cây con của các ký chủ cây trồng khác trồng trên đồng ruộng. Bởi vì tuyến trùng và, đặc biệt là M. graminicola được tìm thấy trong lúa bị ngập úng, nên nguy cơ phổ biến thêm trong hệ thống tưới tiêu và nước chảy.
Nhiễm trùng kết quả ở cây lúa là do phì đại các mô mạch và tăng sản các tế bào vỏ rễ. Bên cạnh các u cục trên rễ, một cây bị nhiễm bệnh cũng biểu hiện kém phát triển, còi cọc, giảm chồi, và khô héo có thể gây chết cây, thiệt hại trở nên trầm trọng hơn do sự tương tác của tuyến trùng gây ra với các mầm bệnh khác như nấm và vi khuẩn.
Tùy vùng sinh thái mà vòng đời tuyến trùng khác nhau, ở Bangladesh có vòng đời rất ngắn trên cây lúa dưới 19 ngày ở nhiệt độ 22-29°C và một chủng phân lập từ Mỹ hoàn thành chu kỳ trong 23-27 ngày ở 26°C. Ở Ấn Độ, vòng đời của M. graminicola được báo cáo là 26-51 ngày, tùy thuộc vào thời gian trong năm.
Các cây lúa khi còn non bị nhiễm bệnh ở giai đoạn hai của M. graminicola xâm nhập vào rễ lúa trong ở chóp rễ. Con cái phát triển bên trong rễ và trứng chủ yếu được đẻ trong vỏ rễ. Con non có thể ở trong cơ thể mẹ hoặc di chuyển gian bào qua các mô không tương đồng của vỏ rễ đến các vị trí kiếm ăn mới trong cùng một gốc.
Việc này là sự thích nghi của tuyến trùng với điều kiện ngập nước cho phép nó tiếp tục nhân lên trong các mô vật chủ ngay cả khi rễ bị ngập sâu trong nước. Con non di cư từ rễ lúa trong đất ngập úng không thể tái xâm nhập vào cây khác.
Biện pháp phòng trừ
Để phòng trừ tuyến trùng gây hại trên rễ lúa hiệu quả cần phải tiến hành đồng thời hai biện pháp. Tiêu diệt tuyến trùng và tạo rễ mới thay thế các rễ đã bị u sưng, hỏng rễ. Nếu không áp dụng biện pháp tạo ra rễ mới thì nguy cơ cây lúa bị chết do mất khả năng hút nước rất cao.
Tạo rễ mới bằng cách sử dụng 20-40 gam Root PROFESFAR®, hoặc 40-50 ml Profesfar® T29 pha cho 1 bình phun 16-25 lít phun qua lá. Hoặc kết hợp 20 gam Root PROFESFAR® với 40 ml Profesfar® T29 pha cho 1 bình phun 16-25 lít phun qua lá.
Kết hợp sử dụng các thuốc hóa học như Afudan 20SC, Markegreen 5.5WG, …..
Profesfar Việt Nam (Biên soạn: Thạc sĩ Phan Anh Thế)
