Bọ phấn trắng

Ghi chú: Một số thuật ngữ gọi giai đoạn sâu non của bọ phấn là nhộng, vì nó được bảo vệ bởi lớp vảy. Chúng tôi gọi là sâu non để nông dân dễ hiểu.

TÁC HẠI

Bọ phấn trắng tấn công hơn 500 loài thực vật. Các loại cây trồng hỗ trợ quần thể lớn bao gồm cỏ linh lăng, bông cải xanh, bắp cải, dưa đỏ, súp lơ, bông, dưa chuột, cà chua, bí, đậu phộng, hạt tiêu, đậu và dưa hấu... Các loại cây cảnh như cây trạng nguyên, hoa dâm bụt, hoa cúc, hoa loa kèn, cây dã yên thảo, hoa hồng,...

Bọ phấn trắng gây thiệt hại trực tiếp cho cây ký chủ bằng cách chích và hút nhựa từ lá cây. Việc cho ăn này làm cho cây bị suy yếu và héo sớm và làm giảm tốc độ tăng trưởng cũng như năng suất của cây. Nó cũng có thể gây ra vàng lá, héo lá, rụng lá sớm và chết cây.

Cây bị Bọ phấn trắng gây hại có liên quan đến nhiều rối loạn thực vật khác nhau. Chúng bao gồm hiện tượng cà chua chín không đều, lá bạc của bí,.. Các nghiên cứu chỉ ra rằng lá bạc bí là kết quả của việc sâu non bọ phấn gây hại. Không cần thiết phải có số lượng lớn bọ phấn trắng để gây ra những rối loạn này ở thực vật.

Thiệt hại gián tiếp từ Bọ phấn trắng là kết quả của sự tích tụ dịch ngọt do bọ phấn trắng tạo ra. Dịch ngọt này đóng vai trò là chất nền cho nấm mốc đen phát triển trên lá và quả. Nấm mốc làm giảm quá trình quang hợp và làm giảm giá trị thị trường của cây hoặc khiến nó không thể bán được.

Bọ phấn trắng còn truyền bệnh thực vật, một mầm bệnh đặc biệt nguy hiểm do bọ phấn trắng truyền là gemini virus đốm cà chua.

Phạm vi ký chủ rộng và tỷ lệ sinh sản cao cộng thêm những thiệt hại do nó gây ra khiến nó trở thành loài gây hại kinh tế quan trọng. Số lượng lớn bọ phấn trắng di cư phá hủy cây trồng đã trồng, sau đó di chuyển sang các khu vực lân cận. Sự bùng phát của bọ phấn trắng  có thể xảy ra quanh năm ở vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới.

SINH VẬT HỌC

Ở nhiệt độ 25,4 độ C, 14 giờ chiếu sáng và độ ẩm tương đối 91,7%, tổng thời gian phát triển từ trứng đến trưởng thành của Bọ phấn trắng trên bông là 18 – 31 ngày. Trong cùng điều kiện môi trường nhưng có cây trạng nguyên làm ký chủ, tổng thời gian phát triển mất từ ​​18 - 28 ngày.

TÌNH TRẠNG LOÀI VÀ GÂY HẠI

Hiện nay, tên gọi Bọ phấn trắng lá bạc ( Bemisia argentifolii ) và loài bọ phấn trắng khoai lang B-biotype (Bemisia tabaci B-biotype) là những tên được chấp nhận cho loài Bọ phấn lá bạc. Sự khác biệt trong hai kiểu gen đã được quan sát thấy trước bất kỳ nghiên cứu chính thức nào. Cụ thể, loài bọ phấn trắng lá bạc phàm ăn, khỏe mạnh và sinh sôi nhiều hơn loài bọ phấn trắng khoai lang và các triệu chứng bệnh lá bạc trên cây bí có liên quan đến loài bọ phấn trắng lá bạc.

Sau khi nở, ở giai đoạn đầu tiên đi bộ một đoạn ngắn và định cư để kiếm ăn. Sau khi đã ổn định, ba giai đoạn sâu non tiếp theo sẽ giống như vảy và ít vận động. Giai đoạn sâu non đầu tiên, thứ hai, thứ ba và thứ tư được nuôi trên bông kéo dài trung bình lần lượt là 5, 3, 3 và 6 ngày

Bọ phấn trắng trưởng thành có kích thước nhỏ, dài khoảng 1/25 inch, thân màu vàng nhạt, có hai đôi cánh màu trắng và phủ một lớp bột sáp màu trắng. Khi đứng yên, cánh được giữ ở tư thế chữ V ngược. Tuổi thọ trung bình của con cái là 13,3-17,4 ngày.

BIỆN PHÁP QUẢN LÝ

Các biện pháp kiểm soát bọ phấn trắng bằng thuốc bảo vệ thực vật không cao, do quần thể bọ phấn trắng phát triển sức đề kháng khá nhanh. Một nghiên phát hiện ra rằng 15 quần thể ruồi trắng lá bạc thu thập trên đồng ruộng ở Mỹ có khả năng kháng methomyl (kháng gấp 18 lần), acephate (kháng gấp 24 lần) và permethrin (kháng gấp 4 lần). Một vấn đề khác với thuốc trừ sâu hóa học là tác động xấu đến thiên địch. Khi có thể, cần xem xét thực hành quản lý và các biện pháp kiểm soát phi hóa học để bảo tồn thiên địch.

Profesfar Việt Nam có những nghiên cứu ứng dụng quản lý đối tượng dịch hại này. Vui lòng liên hệ chúng tôi!

Biên soạn: Thạc sĩ. Phan Anh Thế