Chăm sóc cây trồng sau mưa, úng ngập

Đặc biệt vi khuẩn gây bệnh héo xanh Ralstonia solanacearum và các loài nấm phát sinh bào tử nhờ gió và nước như Phytopthora sp,…sẽ phát sinh, phát triển mạnh và tấn công cây trồng.

Biện pháp để bảo vệ cây trồng sau quá trình chịu stress bởi tác động của mưa, ngập úng đó là:

Tăng cường khả năng tự kháng, hay còn gọi là kích kháng cho cây trồng, có thể sử dụng chất kích kháng, để cây trồng phục hồi sau sốc do mưa kéo dài, úng ngập.

Nhiễm và bội nhiễm nấm, vi khuẩn gây bệnh là điều hiển nhiên. Vì vậy cần hỗ trợ cây trồng chống lại các tác nhân này bằng việc giảm stress cho cây, tiến hành xử lý nấm, vi khuẩn gây bệnh  bằng thuốc phổ rộng khi có biểu hiện triệu chứng ban đầu.

Cải thiện bộ rễ là yếu tố sống còn

Khi cây trồng bị ngập úng, hay gió bão nghiên, đổ ngã thì tồn thương bộ rễ đều rất nghiêm trọng. Cây ngập úng bộ rễ có thể hỏng một phần hoặc hoàn toàn, nếu hỏng hoàn toàn thì không thể cứu chữa.

Kích thích ra rễ mới bằng việc bổ sung thêm lân, nên sử dụng phân lân nung chảy trong điều kiện này. Vì phân nung chảy chứa nhiều các oxit bazơ, sẽ giúp trung hòa và cải thiện pH đất sau ngập úng. Đồng thời lân dạng bột mịn, nhanh phân tán vào đất. 

Rễ cây trồng bị tổn thương, vì vậy để đẩy nhanh tiến độ hấp thụ có thể phun qua lá phân bón lá chứa 61% P₂O_{5 (thường gọi lá Siêu lân - Lưu lý phải là phân bón lá, và xem thành phần Đăng ký có hàm lượng này, một số đơn vị ghi là Bổ sung siêu lân 61 là không đúng. Tìm hiểu về Siêu lân TẠI ĐÂY).}

Hoặc sử dụng trực tiếp chất điều hòa sinh trưởng, các phytohormone để xử lý trực tiếp bằng việc hòa nước tưới gốc hoặc phun qua lá. Có 3 chất có thể sử dụng là:

Humic để tạo cơ chế Chelate cho đất, giúp đất tơi xốp, giảm rửa trôi, nghẹt rễ. Tuy nhiên lượng Humic sử dụng phải thực sự thận trọng về nồng độ.

Auxin (ký hiệu IAA, NAA) để kích thích ra rễ ngay (lưu ý tỷ lệ sử dụng rất thấp ppm, tức tính theo đơn vị phần triệu, không được quá liều). Với Auxin ở liều thấp thì kích thích sinh trưởng, liều cao gây ức chế sinh trưởng và có thể gây chết cây. Khi sử dụng cần tuân thủ đúng liều lượng.

Nitrophenole (nếu không có thì có thể sử dụng muối nitrophenolate) đây là chất điều hòa sinh trưởng mà cây trồng không thể tự tổng hợp được, có tác dụng tăng cường tuần hoàn chất lỏng trong tế bào, giúp quá trình trao đổi chất được diễn ra nhanh hơn, tăng tốc độ vận chuyển nặng lượng đến các bộ phận của cây. Đồng thời Nitrophenol giúp tăng cường hoạt động của auxin nội sinh (tự cây tổng hợp nên) giúp tăng cường hoạt động phân chi tế bào, tăng cường hấp thu dinh dưỡng và chuyển hóa N; Cải thiện hiệu suất quang hợp, tăng khả năng chống chịu stress.

Chú ý không lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật, chất kích thích phân bón lá, cần xác định được khả năng có thể sống sót của cây trồng mới đưa ra giải pháp, tham vấn ý kiến chỉ đạo của cán bộ chuyên môn cơ sở hoặc người có chuyên môn, kinh nghiệm thực tiễn.

• Chỉ xử lý đối với ruộng ngập úng mà cây trồng còn khả năng sống sót
• Nhổ cây rồng lên, rửa rạch bùn đất kiểm tra mức độ tổn thương của bộ rễ, nếu bộ rễ đã tổn thương hoàn toàn thì không thể cứu vãn.
• Nếu bộ rễ chưa bị tổn thương hoàn toàn, cổ rễ chưa thối chưa bong tróc tiến hành tách thân cây trồng ra làm đôi, tách vỏ rễ ra khỏi thân, kiểm tra lớp mạch sát vỏ đã chuyển nâu chưa, nếu đã chuyển nâu nghĩa là đã hỏng cũng không thể cứu chữa.

     Nếu chưa chuyển nâu, còn màu xanh tươi thì có thể cứu vãn, lúc đó tiến hành như sau

• Loại bỏ toàn bộ cây héo, cây chết, cây bóc tróc hoàn toàn cổ rễ ra khỏi ruộng.
• Bón quanh gốc khoảng 200-300 kg/ha lân nung chảy, rắc một lớp mỏng như bụ phủ, lân sẽ tăng cường kích thích phục hồi rễ. Nếu có tro bếp, phân đốt bón bổ sung quanh rễ để bổ sung kali dễ tiêu, không dùng KCl vì nồng độ cao có thể làm rễ hỏng thêm, nếu sử dụng KCl thì nên pha nồng độ loãng tưới.

• Xử lý chất kích kháng, kháng sinh và thuốc trừ nấm phổ rộng để ngăn chặn, điều trị nấm và vi khuẩn bội nhiễm.
• Với nhóm kháng sinh và kích kháng có thể sử dụng nitrophenole và kháng sinh.
• Khi tiến hành phun thuốc hạ thấp pét phun, phun ướt gốc, quanh gốc, không phun cao trên mặt lá, vì lúc đó sức sống cây trồng suy giảm, rễ bị tổn thương, khả năng lưu dẫn gần như không còn, mặt khác các thuốc Bảo vệ thực vật cơ bản lưu dẫn hướng ngọn, mà nguyên nhân xẩy ra ở gốc.
• Tét rãnh thoát nước thật nhanh, xới xáo mặt luống, không xới xáo cạnh gốc, để phá váng mặt luống tạo lỗ hổng thoát nước cho mặt ruộng nhanh hơn, tránh ứ đọng nước lâu dài.
• Không sử dụng chất kích thích tổng hợp nhiều loại, hoặc nồng độ cao phun qua lá, vì khi các chất này thấm qua lá sẽ tăng nồng độ trong lá khiến cây trồng mất nước nhanh hơn trong khi rễ tổn thương cung cấp nước bị hạn chế. Không bón đạm trực tiếp vào gốc. Chỉ sử dụng các chất kích kháng, các phytohormone hoặc P₂O₅ 61% (không sử dụng 86% dễ gây cháy lá, chết cây, hạn chế sử dụng dưới 61% vì sẽ khó hấp thụ)
• Không sốt sắng chăm bón quá mức, sử dụng nhiều loại thuốc, chất kích thích, phân bón lá trên bình phun, vì sử dụng càng nhiều, nồng độ càng cao thì nguy cơ làm chết cây càng cao
• Chỉ áp dụng các biện pháp trên đối với những ruộng còn khả năng cứu vãn.

MỘT SỐ HƯỚNG DẪN LIỀU LƯỢNG ROOT PROFESFAR^®

1. CÂY THÂN MỀM (Các loại rau, cây cảnh, hoa, các loại dưa bầu bí, hoa ly,…)

• Với cây con chưa có lá thật Không nên sử dụng
• Với cây con đã có từ 2 lá thật sử dụng 5 gam (1/4 nắp chai) cho16-18 lít nước phun/tưới
• Với cây đã lớn sử dụng liều 10 gam (1/2 nắp chai) cho cho 16-18 lít nước phun/tưới
• Riêng Bắp cải, súp lơ cây lớn dùng 20 gam (1 nắp chai) 16-18 lít nước phun/tưới
• Với Hành các loại dùng 20-40 gam (1-2 nắp chai) cho 16-18 lít nước phun/tưới
• Chạy nhỏ giọt 5 phút/lần nhỏ pha 1 chai 100g cho phuy 200 lít nước

2. VỚI CÂY LƯƠNG THỰC CHÍNH (Lúa, Ngô)

• Sử dụng 20 gam cho 16-18 lít nước phun/tưới cách nhau 10 ngày/lần.
• Để chống rụng hạt, các giống lúa mủi hạt, giai đoạn đòng trỗ, HOẶC cứu lúa giai đoạn mạ-đẻ nhánh bị ngập úng sử dụng 50g (nửa chai) cho 16-18 lít nước phun.
• Với mạ khay, hoặc phun cho mạ lúa pha 10 gam (1/2 nắp chai) cho 16-18 lít nước phun/tưới.
• Với ngô nếu dùng 1 liều duy nhất/vụ sử dụng 40-50 gam (2 nắp) cho 16-18 lít phun/tưới giai đoạn 4-7 lá.

3. VỚI CÂY CÓ MÚI (cam, chanh, quýt, bưởi, phật thủ,….)

• Giai đoạn quả non, pha 10 gam cho 16-18 lít nước phun/tưới (tương đường 1 chai 100g cho phuy 200 lít)
• Giai đoạn quả lớn pha 20 gam 16-18 lít nước phun/tưới (tương đường 2 chai 100g cho phuy 200 lít)
• Giai đoạn quả bắt đầu chín NẾU MUỐN KÌM HÃM CHÍN pha 40-50 gam 16-18 lít nước phun/tưới (lưu ý lần cuối cùng không sử dụng thêm lần nào nữa cho đến khi thu hoạch)
• Pha phuy phun máy động cơ lớn, pha 1 chai 100g cho phuy 200 lít phun ướt lá.

4. VỚI CÁC CÂY RAU NHÓM THÂN CỨNG (ớt, cà, cà chua…)

• Phun sau khi trồng, phun định kỳ 10 ngày 1 lần, pha 20 gam cho 16-18 lít nước phun/tưới; Nhúng rễ trước lúc trồng, pha 20 gam cho 16-18 lít nước (1-3 giây)

5. NHÓM CÂY CẢNH THÂN CỨNG

• Dâm cành: Pha 20 gam (1 nắp chai) cho 1 lít nước nhúng hom trong 1-3 phút
• Chiết cành, hòa sệt bột phân bôi phía trên một lớp mỏng trước khi bó đùm đất
• Tưới chậu, tưới gốc pha 20 gam (1 nắp chai) cho 1 xô nước khoảng 16-20 lít nước
• Pha bình xịt tay, lấy thìa cà phê, thìa ăn sữa chua xúc 1 thìa đầy cho bình 1,5-2 lít
• Với cây công trình hòa sệt quét một lớp đầu rễ bị cắt, HOẶC trồng xong gia cố cây vững chắc pha tỷ lệ 1 gam/ 1 lít nước tưới ướt đẫm gốc, 1 tuần sau tưới lại 1 lần nữa. Chỉ dùng tối đa 2 lần cho đến khi cây mọc lá mới mới dùng lại.
• Với măng tre trồng mới hoặc kém phát triển, pha 20 gam cho 16-18 lít nước ngâm trong 4 phút trước trồng hoặc tưới gốc; Nhóm cây cảnh thân mềm ở mục 1.

6. VỚI CÂY CÔNG NGHIỆP NGẮN NGÀY (lạc, đậu, …)

• Pha 20 gam cho 16-18 lít nước phun/tưới định kỳ 10-15 ngày/lần. Với Lạc hạn chế đứt củ khi thu hoạch, trước thu hoạch 15 ngày pha 40-50 gam cho 16-18 lít nước phun.

7. VỚI CÂY CHÈ XANH

• Phun ngay sau mỗi lần thu hái bằng máy, hoặc đốn tỉa pha 40-50 gam cho 16-18 lít nước phun. Hoặc 100 gam cho phuy 200-400 lít để tưới.
• Với chè xanh thu búp hái bằng tay, pha 20 gam cho 16-18 lít nước phun. Hoặc 100 gam cho phuy 200-400 lít để tưới. Chỉ dùng sau mỗi lần thu hoạch lứa búp/cành.

8. GIẢI ĐỘC THUỐC BẢO VỆ THỰC VẬT, NGỘ ĐỘC KHÁC

• Đối với cây họ bầu bí, cây thân mềm sử dụng 100 gam pha cho 400 lít nước, tưới ướt đẫm gốc
• Đối với các các cây trồng khác, sử dụng 40-50 gam tương đương 2-3 nắp chai đong cho bình 16-26 lít
• Hoặc sử dụng 1 chai 100g trộn với cát hoặc phân lân nung chảy bón cho 1 diện tích 500 mét vuông. Phương pháp này ứng dụng chung cho giải độc thuốc BVTV, ngộ độc hữu cơ và cây bị ngập úng nếu không phun được.
• Khả năng sống sót tùy vào mức độ ngộ độc của cây trồng.
• LƯU Ý: KHÔNG DÙNG QUÁ LIỀU

Lưu ý: Root Profesfar 100g là phân bón sinh học điều hòa sinh trưởng, khác với các loại phân có chữ Root khác trên thị trưởng, chứa phytohormone thực thực vật và chất điều hòa sinh trưởng, vì vậy BẮT BUỘC PHẢI TUÂN THỦ LIỀU LƯỢNG để đảm bảo an toàn cho cây và hiệu quả sử dụng đạt cao nhất – www.profesfar.com.

Đội ngũ Profesfar